Taksonominin Babası: Carolus Linnaeus

Carolus Linnaeus 1707 ‘de İsveç’ te doğan botanikçi, zoolog ve taksonomisttir. Organizmaların adlandırılmasının modern sistemi olan ikili adlandırmayı formülüze eden kişidir. Bu yüzden modern taksonominin babası olarak da bilinir. Eserlerinin bir çoğunu Latince kaleme almıştır.

Linnaeus, İsveç’ in Güneyinde bulunan  Råshult ‘ da dünyaya geldi. Üniversite eğitimini Uppsala Üniversitesinde aldı ve 1730 yılında yine orada botanik dersleri vermeye başladı. 1735 ve 1738 yılları arasında yurtdışında yaşadı ardından Systema Naturae adlı kitabının ilk baskısını da Hollanda’ da yayınladı.

With the exception of Shakespeare and Spinoza, I know no one among the no longer living who has influenced me more strongly.

– Johann Wolfgang von Goethe

1740′ lı yıllarda yeni hayvanlar ve bitkileri bulup sınıflandırmak için İsveç’ de yolculuklara çıktı.

Linnaeus bu yolculuklara 1732 ‘de başladı. İlk gezisini, İsveç ve Finlandiya’nın kuzey yöreleri olan Laponya’ya yaptı. İsveç Kraliyet Bilimler Derneği’nin desteğini alarak, Mayıs-Ekim 1732 de Laponya’da dolaştı. Uppsala’ya döndüğünde, Laponya’dan toplayıp
getirdiği materyel ve orada gördükleri hakkında Derneğe rapor sundu. Flora Lapponica adlı
kitabını, daha sonra Hollanda’da iken 1737 de Amsterdam’da bastırdı. *1

Flora Lapponica eserinde Linnaeus, isimlendirme ve sınıflandırma fikirlerini ilk kez pratik olarak kullandı. Linnaeus sınıflandırma sistemi kullanılan 534 türün açıklamaları, coğrafik bilgiler ve taksonomik notları içeriyordu. *2

Taksonomi Sistemi

Linnaeus’ un taksonomiye ana katkısı, organizmaların isimlendirilmesi için evrensel olarak kabul edilmiş anlaşmaların kurulması olmuştur. Günümüzde biyolojik bilimlerde yaygın olarak kullanılan bilimsel sınıflandırma sistemini 18. yüzyılda Linnaean taksonomisi olarak geliştirmiştir.

İnsan Taksonomisi

Linnaeus’ un taksonomi sistemi, özellikle Anthropomorpha başlığı altında maymunlar (Simia) ile taksonomik olarak gruplandırılmış insanları ( Homo) dahil eden ilk sistemdir. 1907′ de bu konu hakkında Alman biyolog Ernst Heckel, bunu “Linnaeus’ un dehasının en önemli işareti” olarak ifade etti. *3

Linnaeus, Systema Naturae ‘ ın ilk baskısından başlayarak insanları primatlar arasında sınıflandırdı. *4

Hartekamp’ ta geçirdiği süre boyunca birkaç maymunu inceleme fırsatı buldu ve onlarla insan arasındaki benzerlikleri farkına vardı. Her iki türün de temelde aynı anatomiye sahip olduğuna dikkat çekti. *5 Böylelikle, insanı ve maymunları aynı kategoriye, yani “manlike” (insansı) anlamına gelen Antropomorpha‘ ya yerleştirdi.

1770’li yıllarda birden fazla sayıda geçirdiği inmeler sonucu, 10 Ocak 1778′ de hayatını kaybetmiştir. Son yıllarında kendi eserlerini okuyup takdir etmekte ancak kendisinin eserin yazarı olduğunu hatırlamamaktaydı.

Biyolojiye olan inanılmaz katkısı ve ilham verici bir bilim insanı olması nedeniyle Carolus Linnaeus’ u minnet ve saygıyla anıyoruz.

Referanslar:

1.fotoğraf: https://opiliones.fandom.com/wiki/Carl_Linnaeus

2.fotoğraf: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Systema_Naturae_cover.jpg

3.ve 4. fotoğraflar: https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Linnaeus Alıntı

Alıntılar:

*1 http://www.bilimtarihi.org/pdfs/LINNAEUS.pdf

*2 https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Linnaeus#cite_note-167

*3  Sven Horstadius, Linnaeus, animals and man, Biol. J. Linn. Soc. 6 (December 1974), 269–275 (p. 273).

*4 Frängsmyr et al. (1983), p. 170.