Propolis, bitki sızıntıları ve reçinelerden elde edilen bir üründür. Bitkiler fitokimyasallar üreterek kendilerini patojenlerden korur. Arılar tarafından toplanan bu maddeler fenolleri ve terpenoitleri içerir. Bal arıları ve diğer birçok arı türü, koloniyi korumak için bitki reçinelerini toplar ve işler. Arıların propolis tüketimi bakteriyel enfeksiyonlara karşı bağışıklıklarını arttırır.
KİMYASAL BİLEŞİMİ
Propolisin bileşimi, her bölgede bulunan bitki türlerine göre değişir. Bu değişkenlik tıbbi özelliklerini etkileyebileceğinden, standartlaştırılmış propolis ürünleri, temel biyoaktif bileşenlerde değişiklik göstermeyen ve güvenli, farmasötik ilaçlarla minimum etkileşim ve klinik çalışmalarda kanıtlanmış etkinlik ile bir ürün ihtiyacını karşılamaya yardımcı olmak için geliştirilmiştir.
Propolis elde edildiği kaynağa bağlı olarak içerisinde %40-70 reçine; %3-5 uçucu yağ; %25-30 balmumu; %5 mineral madde, protein ve vitamin gibi diğer maddeler bulundurabilmektedir. Bileşenlerin oranını ve çeşidini bitkilerin çeşidi, arı ırkı, toplandığı mevsim gibi faktörler etkilemektedir. Ayrıca galangin, quersitin, kamferol, pinosambrin, pinobaksin ve pinosembrin başta olmak üzere 38 flavonoid ve sinnamik asit, sinnamik alkol, benzoik asit, benzil alkol, fenilik asit ve kafeik asit olan fenolikler bulunmaktadır.
ÜRETİMİ
Propolis başlıca Castanea sativa, Populus spp., Aesculus hippocastanum, Pinus spp. ve Betula spp. bitkilerinden elde edilir. Elde edilirken mümkün olduğunca saflığının ve doğallığının korunması gerekmektedir. Hasattan işlenmesine kadar oldukça dikkat edilmelidir. Ürüne dönüştükten sonra özellikle yüksek sıcaklık ve ışıktan korunmalı, saklama koşullarına dikkat edilmelidir.
ETKİSİ
Son yıllarda, antimikrobiyal (antiviral dahil), antiinflamatuvar, immünomodülatör, antioksidan ve antikanser özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir. Çalışmalar antimikrobiyal etkinin flavonoitlerden kaynaklandığını göstermiştir. Diğer doğal alternatiflerin yanı sıra, SARS-CoV-2 enfeksiyonu için bir adjuvan tedavi olarak da düşünülmüştür.
YAN ETKİSİ
Bilinen bir yan etkisi yoktur. Çok nadiren alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
KAYNAKÇA
Andresa AparecidaBerretta,Marcelo Augusto DuarteSilveira,José ManuelCóndor Capcha,DavidDe Jong ,Propolis and its potential against SARS-CoV-2 infection mechanisms and COVID-19 disease: Running title: Propolis against SARS-CoV-2 infection and COVID-19, Biomedicine&Pharmacotherapy, Volume 131, November 2020
Mohammed SaadAlmuhayawi , Propolis as a NEWantibacterial agent, Saudi Journal of Biological Sciences, Volume 27, Issue 11, November 2020, Pages 3079-3086
Sultan ACUN, Hülya GÜL, The Effect of Propolis as a Functional Product on Health, U.Arı.D.-U.Bee.J. 20(2): 189-208, DOI: 10.31467/uluaricilik.770477
Banu YÜCEL,Erkan TOPAL,Eren AKÇİÇEK,Mustafa KÖSOĞLU, Propolisin İnsan Sağlığına Etkileri, ANADOLU, J. of AARI 24 ,(2) 2014, 41 – 49
Ayhan Temiz, Kadriye Sorkun, Ayla Şener, Ömür Gençay, Aslı Özkök Tüylü, Propolis ve Antimikrobiyal Aktivitesi,Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, Bolu
