Alerjik reaksiyonlar, mide problemleri, baş ağrısı, cilt döküntüleri ya da kronik yorgunluk… Bu belirtilerin arkasında bazen göz ardı edilen bir suçlu olabilir: “Histamin“

Histamin, bağışıklık sistemi tarafından salgılanarak nörolojik sinyal iletiminde, uyku döngülerinin düzenlenmesinde rol oynamaktadır. Histamin intoleransı kısaca vücuttaki histamin miktarı ve histamin yıkımı arasındaki dengesizlik olarak tanımlanmaktadır. Semptomları azaltmanın en etkili yolu “histamin eliminasyon diyeti” ve beraberinde “antihistaminik besinleri” tüketmektir.
Peki histamin seviyelerini doğal yollarla dengelemek mümkün mü ? Gelin birlikte neler yapabileceğimize bakalım.
Nasıl histamini azaltacağız?
1. Bromelain

Bromelain, ananasın özellikle sap kısmında bulunan doğal bir enzim kompleksidir. Histamin salımını azaltarak alerjik semptomları hafifletmektedir. Yapılan bir çalışmada burun tıkanıklığı, inflamasyon ve nefes alma güçlüklerinde bromelain kullanımının yararlarını göstermektedir. Quercetin ile kombinasyonu ise potansiyel olarak bu etkileri güçlendirebilmektedir.
2. Quercetin
Bitkilerde bulunan güçlü bir flavonoid antioksidandır ve histamin salınımını baskılayabilmektedir. Quercetin içeriği zengin başlıca besin kaynakları:
- Kırmızı mor soğan
- Elma
- Böğürtlen
- Kuşkonmaz
- Yeşil çay
- Kiraz
- Brokoli
Quercetin birçok besinde yüksek oranlarda bulunsa da histamin intoleransından muzdarip bireylerde diyetle alınan miktar yeterli olmayabilir. Bu sebeple hekim kontrolünde takviye alımı da değerlendirilebilmektedir. Quercetin emilimi, C vitamini ile birlikte alındığında artmaktadır.
3. C vitamini
C vitamini güçlü bir antioksidan ve bağışıklık sistemi destekçisidir. Günlük en az 500–1000 mg C vitamini alımı histaminin parçalanmasını kolaylaştırmaktadır. Araştırmalar, yeterli C vitamini alımının histamin seviyelerini düşürdüğünü göstermektedir. C vitamini bakımından zengin besinler:
- Domates
- Turunçgiller (portakal, mandalina, greyfurt)
- Kivi
- Çilek
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Kırmızı ve yeşil biber
4. Probiyotik ve Prebiyotikler
Probiyotikler, bağırsak florasını destekleyen canlı bakterilerdir. Bazı probiyotik türleri (Bifidobacterium infantis, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum vs) vücuttaki histaminin parçalanmasına destek olarak semptomların kontrolünde yardımcı olabilmektedir. İnülin, dirençli nişasta ve pektin gibi prebiyotiklerin alınmasıyla yararlı probiyotik türlerin çoğalması desteklenebilir. Histamin intoleransı olan bireylerde doğru beslenmeyle birlikte “bağırsak florasının onarılması” da önemlidir. Öte yandan bazı probiyotik türleri (Lactobacillus casei, Lactobacillus bulgaricus, Lactobacillus reuteri vs) histamin üretiminde rol oynayabilmektedir. Bu nedenle histamin intoleransı şüphesi olan bireyler için her probiyotik takviyesi faydalı olmayabilir; hekim kontrolünde doğru bakteri türünü seçmek büyük önem taşır.
5.Fermente ve İşlenmiş Gıdalar
Sakınılması gereken besinler:
- Fermente peynir çeşitleri
- Şarap, bira
- Turşu, sirke
- Sucuk, salam
- Konserve balıklar
Özellikle alkollü içecekler yalnızca yüksek histamin içermekle kalmaz; aynı zamanda histamini parçalayan enzimleri de baskılayarak vücutta histamin birikimine yol açabilir. Bu besinlerin tüketimi hassas bireylerde çeşitli alerjik belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilmektedir.
6. Zerdeçal ve Zencefil
Zerdeçalın etkin bileşeni olan kurkumin, histamin salınımını baskılayarak bağırsak bariyerini onarmaya yardımcı olmaktadır. Histamin intoleransında günlük yemeklere baharat olarak eklenebilir. Emiliminin arttırılması amacıyla karabiber ve sağlıklı yağlarla birlikte tüketilmesi de önerilmektedir.
Zencefil ise içerdiği gingerol, shogaol ve zingeron gibi bileşenlerle güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan etkilere sahiptir. Zencefilin histamin salınımını baskılaması sayesinde histamin intoleransı semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca zencefilin sindirim sistemini destekleyici etkileri de histamin intoleransının mide bulantısı ve şişkinlik gibi belirtileri üzerinde olumlu katkı sağlayabilmektedir.
REFERANSLAR
- Yang, C. C., Hung, Y. L., Li, H. J., Lin, Y. F., Wang, S. J., Chang, D. C., Pu, C. M., & Hung, C. F. (2021). Quercetin inhibits histamine-induced calcium influx in human keratinocyte via histamine H4 receptors. International immunopharmacology, 96, 107620. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2021.107620
- Fathi, A. N., Babaei, S., Babaei, S., Baazm, M., Sakhaie, H., & Babaei, S. (2022). Effect of bromelain on mast cell numbers and degranulation in diabetic rat wound healing. Journal of wound care, 31(Sup8), S4–S11. https://doi.org/10.12968/jowc.2022.31.Sup8.S4.
- Büttner, L., Achilles, N., Böhm, M., Shah-Hosseini, K., & Mösges, R. (2013). Efficacy and tolerability of bromelain in patients with chronic rhinosinusitis–a pilot study. B-ENT, 9(3), 217–225.
- Öztekin, Y. (2024). Histamin İntoleransına Güncel Bakış. Istanbul Gelisim University Journal of Health Sciences, (22), 446-458.
- Hrubisko, M., Danis, R., Huorka, M., & Wawruch, M. (2021). Histamine intolerance—the more we know the less we know. A review. Nutrients, 13(7), 2228.
Bu bilgili ve faydalı makale için sizleri tebrik ederim.