Bir gün ablamla eve dönüş yolunda çok içlenmiş ve mesleğim hakkında kaygılanmış bir şekilde sohbet ediyorduk. Corona Virus olayları da daha yeni yeni ortaya çıkmış bulunuyordu. Virüsten, genetiğinden, virüsün nasıl bulaştığından bahsederken keşke sen de bu iş için bir şeyler yapsan dedi bana. Durdum, düşündüm. Bu iş için bir şeyler yapacak yeterli donanımda kendini hissetmemenin yanı sıra; bu konu hakkında donanıma bilgiye sahip kimi bulabilir de kendime bir şeyler katabilirim ki diye düşündüm daha çok. Ablamın bu düşüncem karşısında ki sözleri de bana bir kitapta okuduğum şu cümleleri hatırlattı: “Gelişme kaydettikçe altın fırsatlar yolunuza serilecek ve onları en doğru şekilde kullanabileceğiniz güç ve yargı içinize doğacaktır. Uyumlu ruhları mıknatıs gibi kendinize çekecek, gereksinim duyduğunuz kişilerle kendiliğinizden karşılaşacak, dış dünyadan gelebilecek yardımları beklemediğiniz zamanda alacaksınız.” Ablamla konuştuktan sonra arabadan inerken bana baktı ve sadece bir şeyler yap dedi.
Eve geldim, uyudum. Sabah kalktım. Sadece 1 gün geçmişti ve ablam bana bir mail iletti. Bak bana böyle bir basın bülteni göndermiş Anatolia Genetik Şirketi, kendileri CoronaVirus kiti yapıyorlarmış ve şuan İtalya onların kitini kullanıyormuş dedi. İnanamadım ilk önce, maili tekrar tekrar okudum. O da dün ki konuşmalarımızı hatırlamış olacak ki istersen onlarla sen iletişime geç diyerek telefonu kapadı. Gülümsedim, gerçekten evrenin gönderdiği mesajı dakikalarca algılamaya çalıştım. 1 gün geçmişti sadece ve etrafımda bu iş için bir şeyler yapabilecek kimse olmadığından yakınırken böyle bir şey doğmuştu… 1 gün içinde kendilerine mail attım ve o kadar insana, öğrenciye değer veren bir topluluk, şirketti ki onlar; dünyalar tatlısı iletişim sorumlusu Ceren Hanım, maili değil aramayı tercih ederek beni şirketlerine davet etti. 🙂
Hikaye burda başlıyor, aslında bu insanların, hocaların karşısında nutku tutulmuş bir çocuk edasıyla anlatacak olabilirim geriye kalanını; çünkü öyle güzel, öyle naif ağırlandım ki ordan ayrıldığımda kendimi çok huzurlu hissetmiştim. Hatta hep kalmak ve Ayşe, Elif ve Alper Hoca’dan, Ceren Hanım’dan daha çok şey öğrenmek istemiştim. Onların kendi şirketlerini nasıl tanımladığını http://www.anatoliagenetik.com/tr/anatolia.asp bu linkten ayrıca okumanızı isterim ama benim gözlemlediğim kadarıyla kendilerini gerçekten yaptığı işe adayan, öğrenciye ve tabii ki insana kıymet veren (ekibin çoğunu hala lisansını, yüksek lisansını, doktorasını tamamlayan insanlar oluşturuyor), işini seven, gece gündüz yılmadan çalışan, hep “Daha iyisi olabilir mi?” Diyerek yeni tasarımlar geliştiren, Ar-Ge faaliyetleri, ürünleri, çevreleri ve kendileri için olmazsa olmaz olan sağlıklı şartları oluşturan, yaptığı işi mükemmelleştirmenin hazzını, dinlenmeye tercih eden, harika bir şirket oluşturmuşlar.
Nisan 2015’te Dünya Sağlık Örgütü’nün çalışmasına davet edilen, Aralık 2019’da da yıllık 1.000.000 test üretim sınırını aşan bu şirketin hazırladığı bir çok kit bulunmakta ancak; son günlerde ülkemizde de görülmeye başlanan CoronaVirus hakkında ki kitinden de bahsetmek istiyorum size.
Dünya Sağlık Örgütü virüsün genetik kodlarını yayınladıktan bir kaç hafta sonra Şubat ayı içinde Ar-Ge çalışmalarını tamamlayıp Bosphore Novel Coronavirus 2019-nCoV Detection Kit’i ortaya çıkardılar. Bu kit kanda virüs var olup olmadığını 2 saat gibi bir süre içinde test edebiliyor. İtalya, Polonya başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkeleriyle; Pakistan ve İran’ın başını çektiği Ortadoğu ve Asya ülkelerinde de satılan bu kitleri sayesinde on binlerce hastaya teşhis konulması sağlanıyor. Bu test kiti, İtalya’da nsan solunum örneklerinde 2019-nCoV (corona virüsü) saptıyor ve karakterize ediyor.
Meraklı genetikçilere parantez (Floresans saptama, FAM ve HEX filtreleri kullanılarak gerçekleştiriliriyor. 2019-nCoV, virüsün iki bölgesi tarafından iki ayrı reaksiyonda tespit ediliyor: E geni, 2019-nCoV ve ayrıca yakından ilişkili koronavirüslerin tespit edildiği tarama amacıyla kullanılıyor, orf1ab hedef bölgesi 2019-nCoV’yi spesifik olarak ayırt etmek için kullanılıyor. PCR Master Mix 1’in bulunduğu birinci tüpte, 2019-nCoV hedef bölgesi çoğaltılır ve FAM filtresi kullanılarak floresans tespiti gerçekleştiriliyor. PCR Master Mix 2 içeren ikinci tüpte, 2019-nCoV tarama bölgesi (E geni) çoğaltılıyor ve floresan saptaması FAM filtresi kullanılarak gerçekleştiriliyor.)
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından da kullanılan Real-Time PCR (gerçek zamanlı PCR) tekniği ile çalışan bu test, kanda virüs var olup olmadığını 2 saat gibi kısa bir süre içerisinde tespit ediyor. Test kitinde kullanılan tasarımın birden fazla hedef bölgeyi tespit etmesiyle, virüste görülebilecek olası mutasyonların test sonucuna etki etme riski engelleniyor ve %100 spesifite ile sonuç veriyor. Gerçek-Zamanlı PCR teknolojisi, Türkiye’de üniversite eğitim ve araştırma hastaneleri, büyük devlet hastaneleri, bazı özel hastaneler ve tanı laboratuvarları tarafından başta HIV-1 ve Hepatit olmak üzere birçok hastalığın tanı testlerinde kullanılıyor. Bu teknoloji, vücudun virüse karşı ürettiği antikorların var olup olmadığını bulmak prensibi ile çalışan serolojik testlere göre daha erken ve daha kesin sonuç veriyor.
Harika değil mi? Onlara çeşitli ülkelerden gelen talepler 300 binin üzerine çıkarken, Anatolia yeni talepleri karşılamak için tam kapasiteyle üretimini sürdürmekte. Bizzat kendim gidip gördüm; kendimi bu içten, samimi, kıymetli hocalarla tanışabildiğim ve vakit geçirebildiğim için şanslı hissediyorum. Bana çalışmak kadar güzel bir şey olmadığını kanıtlamış bulundular. Hem de ben tam kararsızlığa ve umutsuzluğa düşmüşken, çalışılınca nasıl meyvesinin toplandığını ve o meyveyi yemenin çok tatlı olduğunu onların da dediği gibi
“5 izolasyon robotunu, 5 Real-Time PCR cihazını, 1 kahve makinesini hep çalışır tuttuk. Yaptığımız işi mükemmelleştirmenin hazzını, dinlenmeye tercih ettik. Her gece işten çıkarken bina bekçilerinin mesailerine hareket getirdik, bayramda gidip büyüklerimizin elini öpemedik, özleyip kalkıp gelenlere laboratuvarımızı gezdirdik. Ve fark ettik ki mutluluğumuz, gururumuz, analiz ekranlarındaki düzgün artışlarla doğru orantılı. Fark ettik ki rahat uyuduğumuz her gecenin öncesi, ya yerli yerine oturmuş bir seri dilüsyon, ya da üst üste çıkmış replika grafiklerinin seyri…”
Bu cümlelerden anladım. Daha iyi anlatılamazdı. Başta ablam Aygül Aydın sonra Ceren Hanım, Alper, Elif ve Ayşe Hocam ve tüm Anatolia ekibine sıcak karşılamaları ve güzel yaklaşımları için çok teşekkür ediyorum. Bu başarı her şeyden önce bir türk ve tabii genetik mühendisi adayı olarak beni çok onurlandırdı! Dilerim bu kötü günler ve salgın hastalık bir an önce ülkemizi terk etsin. Siz hep varolun.
Diğer kitleri ve şirketi incelemek isterseniz web siteleri: http://www.anatoliageneworks.com/
