Francis Crick DNA molekülünün yapısını, James Watson ile yaptığı çift sarmal keşfiyle bularak Nobel Ödülü’ne layık görülen; biyolog bir meslektaşı tarafından “o nesilde hiç kimsenin olmadığı bir şekilde mutlak usta” olarak tanımlanan moleküler biyolog, nörobilimci ve biyofizikçidir.
Francis Harry Compton Crick, 8 Haziran 1916’da Northampton, İngiltere’de doğdu. Erken yaşta bilime ilgi göstermeye başladı. Bilimsel araştırmalar ve kimyasal deneyler yapmaktan hoşlanıyordu. Londra’daki University College’da Fizik okudu ve 1937’de fen bilimleri lisans derecesi aldı. Kısa bir süre sonra doktora için araştırmalar yapmaya başladı, ancak 1939’da yolu İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle kesildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında radar ve manyetik mayınların geliştirilmesine yardımcı oldu. Savaştan sonra, çalışmalarına biyoloji ile devam etmeye karar verdi. James Watson ile Cavendish Laboratuvarı’nda DNA’nın yapısını araştırmaya başladı. Doktorasını X-ışını kristalografisi başlıklı bir tez üzerine yaptı.
DNA ARAŞTIRMALARI
Kariyerindeki büyük etki James Watson ile olan arkadaşlığıydı. İkili, genetik bilgileri nesilden nesile aktarmak için kritik faktörün proteinler değil DNA olduğu inancına dayanarak hemen yoğun bir işbirliğine vardı. Watson, Crick’i DNA’nın kalıtsal rolünü ortaya çıkaracağına ikna etti.
1953’te Watson ve Crick, DNA’nın X-ışını kırınım çalışmalarını kullanarak DNA’nın bilinen fiziksel ve kimyasal özelliklerini temsil eden moleküler bir model oluşturdular. Bükülmüş bir merdivene benzeyen iki iç içe geçmiş spiral iplikçikten oluşuyordu. Bu iplikçiği “çift sarmal” olarak adlandırdılar. İki tarafın birbirinden ayrılması halinde, her iki tarafın da eski ortaklarıyla aynı yeni iplikçiklerin oluşumu için bir düzenin temeli olacağı varsayımına vardılar. Bu teori ve sonraki araştırmalar, bir genin replikasyonunun arkasındaki sürecin ve nihayetinde kromozomun açıklanmasına yol açtı.
Watson ve Crick, Nature adlı bilimsel dergide DNA çift sarmal yapılarını özetleyen bir makale yayınladılar.
Watson ve Crick DNA modelinin temel özellikleri şunlardır:
- DNA çift iplikli bir sarmaldır.
- DNA sarmalı antiparaleldir.
- Polinükleotid zincirinde adenin, guanin, sitozin ve timin gibi dört nükleotid bazı vardır.
- DNA’nın polinükleotid iplikçikleri, azotlu bazlar, deoksiriboz şekeri ve fosfat grubu olmak üzere üç ana bileşenden oluşur.
Francis Crick 1962 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’ne ve bunun dışında birçok ödüle layık görüldü. Yayımlanan 130’dan fazla makalenin dışında Moleküller ve İnsan, Yaşamın Kendisi ve Şaşırtıcı Hipotez adlı kitapları yazdı.
Crick 2004, 28 Temmuz’da 88 yaşında öldü. Araştırmaları bilim ve teknolojideki birçok gelişmeye kaynak oldu. Onun ismi DNA yapısının keşfedilmesindeki önemli rolü ile hatırlanıyor.
Gördüğünüz şey gerçekte orada olan değil, beyninizin orada olduğuna inandığıdır. / Francis Crick
İrem ABAKA
http://genomebiology.biomedcentral.com
