Teknoloji bağımlılığı özellikle pandemi döneminde çokça artmış ve adını duyduğumuz sinsi bir problemdir! Siz hiç fark etmeseniz de hayatınızda olumsuz bazı durumlara sebep olur. Bu olumsuzluklar genellikle çevreniz tarafından fark edilir. Çok geç olmadan kendinizi kontrol etmeli ve bağımlılığa karşı önleminizi almalısınız.

Örnek olarak internet kullanımından bahsedersek, bu bağımlılık herkeste farklı belirtiler gösterebilir:
Örneğin,

  • 1 günde internette, telefonda, tablette vb. geçirdiğiniz toplam süre ne kadar? Telefonunuzun ekran saatini kontrol edin.
  • 1 saat içinde gönderdiğiniz mesaj, ileti sayısı kaç?

Bu kriterleri “Teknoloji Bağımlısı” olup olmadığınızı anlamak için gözden geçirebilirsiniz. Bağımlılıkta önemli olan internet kullanımının gerçek hayatınızın akışını bozup bozmadığıdır. Hayatınızın akışını bozmaya ve etkilemeye başlayan bir kullanım, bağımlılığın sinyallerini taşır. Hepimizin öğrenmesi gereken bir konu ama bir yandan da bu konuyu öğrenmekten kaçan ya da kabullenmeyen insanlarız.

TEKNOLOJİ NEDİR ?

Teknoloji insanların ihtiyaç ve isteklerini karşılamak üzere hedefe ulaşmak için kullanılan çevreyi geliştiren, değiştiren ve hatta dönüştüren bilgi, beceri, yöntem ve süreçlerinin tamamı olarak tanımlanmaktadır. İnsanlar teknolojiyi mal veya hizmet üretmek, bilgiye ulaşmak gibi amaçlarla kullanabiliyor. Ve böylece teknoloji sayesinde bilimsel araştırmalar yapılabiliyor ve insanlığın yararı için önemli çalışmalar gerçekleştiriliyor. Aslında doğru kullanıldığında bir çok yararı olan bir sektördür.

BAĞIMLILIK NEDİR ?

Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır. Yani kullanım ve davranışta irade ortadan kalkar ve kişi istese de istemese de bağımlı kullanımı veya davranışı sürdürür. Bunun yanında bu kullanım ve davranış hayatının ciddi bir bölümünü kaplar, kişi yapmak zorunda olduğu işler ve ilişkiler dışında bütün vaktini ve fiziksel enerjisini büyük oranda bağımlı olduğu maddeye veya eyleme yatırır. Günümüzde sıklıkla görülen bağımlılıklardan biri de teknoloji bağımlılığıdır.

İnsan vücuduna yapışan telefon bağımlılığı

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

  • Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak
  • Teknoloji ile fazla vakit geçirmekten dolayı oluşan üşengeçlik
  • Uzun süre bilgisayar telefon vb. kullanmaktan fiziksel sorunlardan şikayet etmek
  • İnternete girmek için yemek öğünlerinden derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
  • Teknolojiden uzak kalındığı zaman boşlukta ve hiçbir yapmayacak durumda hissetmesi.
  • Çevredeki insanlara ekran karşısında geçirilen zaman hakkında yalan söylemek
  • Anonim bir kişiliğe bürünmek insanlarla yüz yüze sohbet etmesi gerekirken kolay ortamdan sosyal medya üzerinde sohbete çevirmek.
  • Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek
  • Gece geç saatlere kadar teknoloji ile zaman geçirmesi
  • Uyku düzensizliği
  • Aşırı fazla teknoloji kullanımı sonucunda metabolizma bozulması ve bunun üzerine obezite riskine yaklaşması
  • Yapılması gereken planların sürekli ertelenmesi

TEKNOLOJİ BAĞIMLILININ GETİRDİĞİ FİZİKSEL PROBLEMLER

  • Göz problemleri( Yanma, göz numaraları büyümesi..)
  • Düzensiz uyku saatleri
  • Beden duruşunda bozukluk
  • Halsizlik
  • Boyun ve sırt kaslarında oluşan ağrı ve sertleşme
  • Elde uyuşukluk
  • Aktivitelerde azalma
  • Belirgin kilo alma veya kilo verme sorunu
Fazla kullanımı sonucunda oluşan bazı fiziksel sorunlar

BU PROBLEME İTEN ASIL SEBEPLER NE OLABİLİR ?

  • Kontrolsüz ve ölçüsüz kullanımın ne olduğuna dair bilgi eksikliği
  • Bağımlılığın sonuçlarını bilmemek veya önemsememek
  • Can sıkıntısı ve yapacak bir şey bulamamak
  • Dışlanma korkusuyla çevredeki insanların her istediğini kabul etmek ve onlara göre yaşaması
  • Çevre tarafından beğenilmeme korkusu
  • Karamsar konusunda sıkıntı yaşamak
  • Özgüven eksikliği
  • Teknoloji dışında yapılacak aktiviteleri bilmemek
  • Dışarda fazla akit geçirememek
  • Sosyal ilişki kurmada zorlanmak
  • Arkadaşlar ortamında bulunan oyunun grupça devam edilmesi ve süreyi faydasız kullanmak
  • Kendisini yeterince tanımaması

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NELERİ İÇERİR ?

  • Televizyon
  • Tablet
  • Telefonlar
  • Bilgisayar oyunları
  • Oyun konsolları
  • İnternet
  • Sosyal medya

BAĞIMLILIĞI KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ ?

  • Oyun bağımlılığı yaşayan insanlar için önce oyunu bir kez kullanarak oyunun tadına varması ve ardından bu oyunu düzenli saat diliminde oynaması.
  • Oyunun yerini doldurmak.( Yeni hobiler edinmek, spor, yemek, ders vb.)
  • Zararlarını ve faydalarını düşünerek kendisine terapi yaparak yardımda bulunması
  • Cep telefon bağımlılığı yaşayan insanlarda şu görülür: Cep telefonunu yanından ayırmamak, yatarken ve uyandığı zaman düzensiz vakit geçirmesi, cep telefonlarını sık sık takip etmesi…
  • Sabah uyandığınızda kendinizi hazır hissetmeden (giyinmeden, kahvaltı etmeden vb.) cep telefonunuzu elinize almayın.
  • Yatağınıza gitmeden en son 30 dakika önce telefonunuzu kontrol edin. Eğer mesajlarınız, cevapsız aramalarınız varsa dönüş yapmak için ertesi günü bekleyin. Uyku düzeninizi korumayı önceleyin.
  • Cep telefonuyla yapmakta olduğunuz en önemsiz aktiviteyi azaltarak işe başlayın.
  • Bir kişiyle yüz yüze iletişimdeyken cep telefonunuzu uzak bir yere koyma veya kapatma konusunda kendinizle anlaşın. •
  • Yemek yerken, arkadaşlarınızla gezerken, ders çalışırken, cep telefonlarınızı kullanmayın.
  • Boş zamanlarda telefonla oynamak yerine bilgilendirici kitaplar okuyarak kendisini geliştirmeye imkan sunmak.
  • Dışarda, orman, piknik, parklarda arkadaşlarla yada kendisi ile vakit geçirerek spor yapılabilir, müzikler dinleyerek ruhunu dinlendirmeye yardımcı olabilir.
  • Aile ile daha fazla vakit geçirmeye özen göstermek. ( Teknoloji yüzünden ailelerimizi bile ihmal edebiliyoruz ve bunun geri dönüşü zor olabiliyor.)
  • Kişinin teknoloji ile ilgili neyi, nerede ve ne zaman kullanacağı hakkında bilgi sahibi olması
  • En zor şartlar altında dahi kişi bu bağımlılıktan uzaklaşamıyor ise, bir uzmandan destek alınarak teknolojiden uzak bir hayat sürdürülebilir.

Ve buraya kadar teknolojinin zararları hakkında bilgi vermişken yararlarını da bahsetmezsek olmaz. Hepimiz biliyoruzdur ki her bir şeyin kullanımı fazlası zararlıdır o yüzden dikkatli kullanmak çok önemlidir.

TEKNOLOJİNİN FAYDALARI NELERDİR ?

  • Üretim, sağlık, eğitim, ticaret, beslenme, gibi yeniliklere yol açar ve bu yenilikler teknoloji sayesinde meydana gelir.
  • Zaman kazandırır. Örneğin internet üzerinden yemek siparişi verdiğinizde hiç zaman ve enerji kaybetmeden istediğiniz birçok ürüne ulaşabilirsiniz. Aciliyeti bulunan giysi, teknoloji ürünleri, herhangi bir parça siparişinde kargo ile kısa sürede ulaşılması.
  • En önemli faydalarından biri de sağlık alanındaki gelişmelerdir. Aklımızın ucuna dahi gelmeyecek bazı teknolojik gelişmeler sayesinde şu anda dünyamızda birçok hastalık ve rahatsızlık tedavi edilebilmektedir. Teknoloji sayesinde bazı durumlarda hastaneye gitmeden randevuyu alabilmek.
  • Bir diğer özelliği ise bilgiye ulaşmak için çok güzel bir aracıdır. Bu olay internet üzerinden gerçekleşiyor tabi ki. Doğru ve faydalı bilgiye internetten ulaşabilirsiniz. İnternet üzerindeki tüm bilgilerin faydalı olduğunu söylemiyoruz tabi ki. Düzenli ve güvenilir sitelerden araştırarak kendimizi geliştirmeye imkan sunabiliriz.
  • Eğitim olanakları artar. Şimdilerde okul sınıflarımıza akıllı tahtalar girmeye başladı. Dedelerimizin böyle bir imkânı olsaydı kim bilir neler yaparlardı? Teknoloji sayesinde e-sertifika alınımı artması.
  • Teknoloji sayesinde makineleşme artmıştır ve hal böyle olunca insan gücüne pek de ihtiyaç kalmamıştır.

MAALESEF… Teknoloji hayatımızı kolaylaştırdığı gibi bizi esir de alabilir.

https://pixabay.com/
https://tbm.org.tr/media/kitaplar/TBM_lise_teknoloji_icerik_web.pdf
https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi
https://www.guvenlicocuk.org.tr/siber-cocuk/internet-bagimliliginin-belirtileri-nelerdir
https://www.vargonen.com/
https://insamer.com/